لرستان یکی از استان‌های غربی ایران و مرکز آن شـهر خرم‌آباد است. رنگ امیزی انگور درون این قسمت از مجموعه مقالات سوغات استان‌های ایران بـه سراغ استان زیبای لرستان رفته‌ایم. رنگ امیزی انگور سوغات این استان مانند استان‌های دیگر شامل مواد خوراکی و صنایع دستی است.
استان لرستان سرزمـینی کوهستانی هست و غیر از چند دشت محدود، رنگ امیزی انگور سراسر آن را کوه‌های زاگرس پوشانده است. طبق یـافته‌های باستان‌شناسی، این منطقه یکی از قدیمـی‌ترین سکونتگاه‌های بشر است. بـه علاوه این استان سومـین استان پرآب کشور هست و ۱۲ درصد از آب‌های کشور را درون اختیـار دارد.
همـه‌ی این عوامل دست بـه دست هم داده‌اند که تا این استان بـه یک مقصد گردشگری محبوب به منظور مسافران داخلی و خارجی تبدیل شود. چراکه موقعیت جغرافیـایی آن سبب شده کـه این استان، منطقه‌ای بسیـار خوش آب‌وهوا و چهارفصل به منظور علاقه‌مندان بـه طبیعت باشد. لرستان بـه خاطر کوه‌ها، آبشارها و جنگل‌های بلوطش شـهرت دارد. علاوه بر جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیر، این استان از نظر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی نیز غنی است.
لرستان از شمال با استان‌های همدان و مرکزی، از شرق با استان اصفهان، از جنوب با خوزستان و از غرب با استان‌های کرمانشاه و ایلام همسایـه است. همچنین، این استان از طریق باریکه‌ای درون سمت جنوب شرقی دارای مرز بسیـار کوتاهی با استان چهار محال و بختیـاری است.
سوغات این استان نیز شامل مواد خوراکی از قبیل نان‌های محلی و محصولات کشاورزی و دامـی و صنایع دستی است. درون ادامـه با چند مورد از سوغاتی‌های این استان آشنا مـی‌شویم. ابتدا بـه سراغ برخی صنایع دستی این استان مـی‌رویم.
صنایع دستی
صنایع دستی هر منطقه‌ای نشانی از ذوق و هنر و همچنین سبک زندگی اهالی آن منطقه هست که درون برهه‌ای از زمان بر حسب نیـاز پدید آمده است. صنایع دستی درون استان لرستان را مـی‌توان بـه چند بخش با توجه بـه تولیدکنندگان آنـها تقسیم کرد: رنگ امیزی انگور صنایع دستی ساخته شده توسط عشایر، مردم روستا و شـهرنشینان. درون این مـیان، صنایع دستی عشایر تنوع بیشتری دارد؛ بـه این علت کـه عشایر با توجه بـه نیـازهای خود کالای مورد نظر را تهیـه مـی‌کنند که تا از این طریقب درآمد هم داشته باشند.
ورشوسازی
ورشوسازی شاخص‌ترین صنایع دستی بروجرد هست که با بیش از دو قرن رونق، نام این شـهرستان را درون داخل و خارج کشور مطرح کرده است.
ورشو فلزی هست سفیدرنگ و نقره مانند کـه آلیـاژ آن ۲۰ درصد نیکل، ۳۵ درصد روی و ۴۵ درصد مس هست و به‌خوبی ذوب و به‌آسانی قالب‌گیری مـی‌شود. هنرمندان بروجردی با استفاده از فن چکش‌کاری و خم‌کاری کـه با دستگاه‌های ساده و نیروی بازوی هنرمند انجام مـی‌شود، آثاری فلزی از ورق‌های ورشو خلق مـی‌کنند و ظروف بسیـاری نظیر سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور ذغالی، قوری، زیر سماوری، چای‌دان، قندان، استکان، گلاب‌پاش، آفتابه لگن، سرمـه‌دان و … مـی‌سازند.
هنر ورشوسازی امروزه رونق چندانی ندارد و تنـها شاید بتوان سماورهایی کـه با ورشو ساخته شده‌اند را دید.
جاجیم
جاجیم‌بافی هنری حاصل کار زنان هنرمند عشایر هست که درون فصل تابستان و پاییز مشغول بافت آن مـی‌شوند. تمام مراحل این کار بـه جز چره یـا همان قیچی پشم ان، بر عهده‌ی زنان است. زنان نخ‌های پشمـی را با استفاده از رنگ‌های طبیعی، رنگ‌آمـیزی مـی‌کنند. روش بافت جاجیم بـه این شکل هست که نوارهای باریک را مـی‌بافند و سپس آنـها را درون کنار هم مـی‌دوزند که تا یک سطح مربعی‌شکل یـا مستطیلی حاصل شود. به منظور بافت جاجیم، دار روی زمـین قرار مـی‌گیرد و چله‌کشی نیز روی زمـین انجام مـی‌شود. نقش‌های استفاده شده درون جاجیم این منطقه شونـه، دنو موشی، شیروز، گلی و هچه است.
گرچه امروزه دستبافته‌های سنتی جایگاه سابق را درون منازل ایرانی ندارند اما هنوز هم افرادی پیدا مـی‌شوند کـه با تکه‌های کوچک جاجیم و گلیم خانـه‌های خود را مـی‌آرایند و رنگ و بویی از گذشته را بـه خانـه مـی‌آورند.
نمدمالی
نمدمالی یکی از قدیمـی‌ترین صنایع دستی این استان است. درون گذشته‌های نـه چندان دور درون اغلب شـهرهای لرستان کارگاه‌های نمدمالی دایر بوده بـه گونـه‌ای کـه در بروجرد و خرم‌آباد راسته بازارهایی بـه نمدمالی اختصاص داشته است.
رایج‌ترین محصولات نمدمالی عبارت‌اند از کلاه نمدی، تن‌پوش‌های نمدی و انواع زیراندازها با نقوش و اندازه‌های مختلف.
حصیر
حصیربافی یکی از قدیمـی‌ترین صنایع دستی بشر است. این صنعت درون استان لرستان نیز رواج دارد. به منظور بافت این حصیرها کـه به آن‌ها بوریـا هم مـی‌گویند، حصیر را مرطوب مـی‌کنند که تا نرم شود و سپس بـه صورت تار و پود آن‌ها را بـه هم متصل مـی‌کنند که تا به صورت یک سطح یکپارچه تبدیل شود. از این حصیرها معمولا بـه عنوان زیرانداز استفاده مـی‌کنند. به منظور تهیـه‌ی انواع سبدها و ظروف نیز از حصیر استفاده مـی‌شود.
گیوه
گیوه‌دوزی یکی دیگر از صنایع دستی استان لرستان هست که درون بسیـاری از مناطق دیگر کشورمان نیز رواج دارد. این پاپوش سنتی بـه دلیل ساخته شدن از مواد طبیعی کـه در دسترس قرار داشته بسیـار مقرون بـه صرفه و البته سبک و بادوام بوده است. امروزه نیز بسیـاری از طراحان درون تلاش هستند که تا این هنر سنتی را با توجه بـه نیـازهای زندگی امروزه تغییر دهند و محصولاتی بسازند کـه بتواند توجه جوانان را نیز بـه خود جلب کند.
نان و شیرینی‌های محلی و محصولات طبیعی خوراکی
بخش دیگری از سوغات این استان را مواد خوراکی تشکیل مـی‌دهند کـه در ادامـه نمونـه‌هایی از آنـها را معرفی مـی‌کنیم.
عسل
یکی از لذیذترین نعمات الهی، عسل هست که علاوه بر طعم بی‌نظیر، خواص دارویی و درمانی متعددی دارد. از این رو، این ماده‌ی طبیعی مـی‌تواند بهترین انتخاب بـه عنوان سوغات باشد. استان لرستان بـه دلیل داشتن طبیعت بکر، مراتع و جنگل‌های انبوه، بهترین منطقه به منظور پروش زنبور و تولید عسل است. عسل این منطقه بسیـار باکیفیت است. این استان درون حال حاضر رتبه‌ی هفتم کشور را درون تولید عسل و رتبه‌ی نخست کشور را درون مرغوبیت آن دارد. درون شرایط مساعد تولید عسل این استان از مرز ۱۶۰۰ تن مـی‌گذرد.
روغن حیوانی
شـهرستان دلفان استان لرستان از دیرباز بـه داشتن روغن حیوانی مرغوب و معطر شناخته شده هست و مسافران درون سفر بـه این منطقه حتما این فرآورده‌ی دامـی را بـه عنوان سوغات سفر تهیـه مـی‌کنند.
وجود مراتع، چمنزارها، کوه‌های انباشته از پوشش جنگلی و گونـه‌های گیـاهی معطر باعث شده کـه روغن حیوانی تولید شده توسط عشایر و دامدارن این خطه بسیـار مرغوب باشد. زنان سختکوش عشایر بعد از جمع‌آوری شیر دام، از آن ماست تهیـه مـی‌کنند. سپس ماست آماده شده را درون مشک مـی‌ریزند و با افزودن مقداری آب و نمک از آن دوغ و کره مـی‌گیرند. با آب و جوشاندن این کره، روغنی خالص با عطری خاص بـه دست مـی‌آید کـه همان روغن حیوانی است.
روغن حیوانی کـه در زبان لکی بـه نام «روغن دان» معروف هست و از شیر و تولید شده و به رنگ‌های زرد و سفید تولید مـی‌شود.
کاک
کاک نام نوعی شیرینی هست که درون استان‌های مختلفی از جمله لرستان تهیـه مـی‌شود. این شیرینی لذیذ درون لرستان نیز با آرد، روغن حیوانی و زعفران تهیـه و تزیین مـی شود و به دلیل کیفیت بالا و طعم دلپذیر و عدم استفاده از مواد افزودنی مضر و نگهدارنده، یکی از بهترین سوغاتی‌های این استان است.
شیرینی آردی
شیرینی آردی خرم آباد، شیرینی سنتی این شـهر هست و طعم بسیـار دلنشینی دارد. این شیرینی بـه دلیل ماندگاری بالا گزینـه‌ی مناسبی به منظور سوغاتی است. مواد اصلی تهیـه‌ی آن شکر، آرد و روغن است. با افزودن طعم دهنده‌های مختلف انواع دیگری از این شیرینی تهیـه مـی‌شود کـه عبارت هست از شیرینی آردی گردوئی، شیرینی آردی نخودی و شیرینی آردی نارگیلی.
نان ساجی
نان ساجی نوعی نان پهن و نازک هست که روی یک صفحه‌ی فلزی دایره بـه نام ساج پخته مـی‌شود. این نان انواع مختلفی از جمله نان تیری، نان تپ تپی، ته‌کِلِه‌ایی و فه‌تیره دارد. علاوه بر استان لرستان درون استان‌های کردستان، کرمانشاه، خوزستان و فارس نیز این نان محلی تهیـه مـی‌شود.
کلوچه‌ی بروجردی
کلوچه‌ی بروجردی معروف بـه کلوچه قندی، یک شیرینی بسیـار خوشمزه هست که با آرد گندم، رنگ‌های طبیعی، مغز بادام و روغن حیوانی تهیـه مـی‌شود. کلوچه قندی بروجرد کیفیت بالایی دارد و یکی از بهترین سوغاتی‌های خوراکی بروجرد است. درون ایـام نوروز درون بسیـاری از خانـه‌های اهالی این منطقه با این شیرینی از مـهمانان پذیرایی مـی‌شود.
سمنوی بروجرد
سمنو از جوانـه‌ی گندم تهیـه مـی‌شود و یکی از عناصر اصلی سفره‌ی هفت سین نوروز ایرانی‌ها است. بروجردی‌ها درون تهیـه‌ی سمنو بسیـار ماهر هستند و سمنوی تولیدی این شـهر از کیفیت بالا و طعم و رنگ مطبوعی برخوردار است. معمولا با شروع اسفند بسیـاری از خانواده‌ها اقدام بـه رویـاندن جوانـه‌های گندم مـی‌کنند و سپس درون یکی دو هفته‌ی آخر سال سمنو مـی‌پزند. تهیـه‌ی سمنو و فروش آن، یکی از مشاغل رایج درون بروجرد درون هفته‌های آخر سال است.
انواع حلوا
انواع و اقسام حلوا درون شـهرهای مختلف این استان تهیـه مـی‌شوند و به عنوان سوغات بـه فروش مـی‌رسند. درون تهیـه‌ی این حلواها از مواد گوناگونی از جمله شیره‌ی انگور استفاده مـی‌شود. فروشگاه‌ها و کارگاه‌های ارده‌پزی متعددی درون بروجرد وجود دارند کـه انواع حلوا و ارده از جمله ارده شیره، حلوا شکری، حلوا ارده، حلوا مغزی و… را عرضه مـی‌کنند.
Post Views: 1,814
[سوغاتی لرستان چیست؟ - mihanfal.com رنگ امیزی انگور]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 01 Jan 2019 21:14:00 +0000